• Orain langile klaseari auzitegien benetako babes judiziala ezabatu egin da.

Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak hainbat neurri iragarri berri ditu, «koronabirusaren pandemia dela eta alarma egoera ostean Justizia Administrazioaren kolapsoa saihesteko ».

CNTk salatzen du Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak Gobernuari bidali dizkion proposamenak, lan-arloko jurisdikzioari dagokionez, langileen justiziarako sarbide askerako oinarrizko eskubidean murrizketa bat direla.

Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren helburua da 6.000 euro baino gehiagoko zenbatekoen auzietan baino ez izatea errekurtso eskubidea, erregutze-errekurtsoa eta kasazio-errekurtso arruntak ezabatuz. Horrek babes judizialik ez izaten utziko lituzke ERTE bat aurkaratzeko asmoa duten pertsona guztiak, ezingo luketelako epaia berrikusteko eskatu, nahiz eta prozeduran forma urratu; era berean, ezingo lukete erreklamatu errekurritutako epaietan frogatutzat jotako egitateen berrikuspena, ezta eskatu ere arau substantiboen edo jurisprudentziaren balizko arau-hausteak aztertzeko.

Berez, lan-jurisdikzioa auzialdi bakarrekoa da; hau da, ez du errekurtso arruntik, baizik eta lan-arloko errekurtsoak apartekoak dira eta arrazoi zehatz batzuetan oinarritzen dira. Murrizketa horiei Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren proposamen berriak gehitzen bazaizkie, langileen oinarrizko eskubideak nabarmen murriztuko dira.

CNTk ezin du onartu langile klaseari pandemia horren ondorioak jasaten jarraitzea. Langileek osasun-krisia gainditzeko egunero euren osasuna arriskatzen duten bitartean, eta horregatik arratsaldero balkoietatik egindako txaloen bidez gizartearen omenaldia jasotzen duen bitartean, botere politikoak murrizketa berriak egiten ditu beraien aurka. Kasu honetan, helburua da egora hau bukatu ostean, langileak erasoengandik babesterako orduan, Justizia erabiltzeko eskubidean egindako murrizketa langileen gain erortzea.

Duela zenbait urtetik hona Justiziaren funtzionamendu txarra, geldotasun asaldagarria eta korridoreetan pilatutako paper tonak tonika orokorra dira, baina orain arte bazirudien ez zirela aparteko neurririk hartzeko arrazoirik. Justu une honetan, osasun-larrialdi larriarekin batera, Estatuak horrelako erabakiak hartzen ditu: ezorduan, neurri gaizki bideratuak eta erredundanteak direnak, beti langileen eskubideak murrizten dituztenak.

Hori dela eta, gainera bere jarduera-ildo ezagunarekin bat etorriz, CNT publikoki eta era sendo batean langile-klasearen oinarrizko eskubideak mugatzearen, murriztearen edo ahultzearen aurka jartzen da.Langileak ere justiziarako eskubidea izan behar dugulako.

Estatu espainiarrak gutxienez 200.000 ERTE egin ahal izan ditu, 1,5 milioi langileri baino gehiagori eraginez, eta enpresa horiek etekin handiegiak lortzen dituzten kontuan hartu gabe, ahaztu egin ditu bere kontura hirugarrenik kontratatu gabe lan egiten duten pertsona guztiak, hau da, langile autonomo guztien %80.

Gizarte-sare hori, eskuarki, ekonomikoki mendekoak diren langileak osatzen dute; hau da, autonomo faltsuak dira, eta oraindik ere behartuta daude beren gizarte-asegurua ordaintzen jarraitzera, lanean egon gabe, bai zuzenean koronabirusaren ondorioz, bai autonomo faltsu gisa lan egiten duten enpresak ERTE bati heldu diolako.Arduragabekeria eta inkoherentzia da, Gobernuren aldetik, langile autonomo horiei Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiaren kuota ez barkatzea, gehienak lanik egin ezin dutenean edo krisiaren ondorioz diru-sarrerak nabarmen murriztu dituztenean. 

Hori dela eta, CNTk exijitzen du pertsona autonomo horiek, ardurapeko langilerik gabe, berdintasunean tratatuak izatea eta Gizarte Segurantzari kuotarik ordaindu behar ez izatea alarma egoerak irauten duen denbora guztian eta bi hilabete geroago, kontuan hartuta pertsona horien suspertze ekonomikorako gaitasuna ez dela enpresa handi baten ahalmenaren parekoa.

• Langileei eragin diezaioketen ez-betetze larriak egiaztatu ditu CNTk
• "Enpresan gertatzen ari dena oso arriskutsua da, pertsonengan pentsatzeko unea da, ez emaitzen kontuan", adierazi du erakunde anarkosindikalistak

CNTk Ataco, S.L. enpresan duen sail sindikalak Lan Ikuskaritzan salaketa bat jarri du, langileen osasuna arriskuan jartzeagatik. Enpresa horrek elikagaien hainbat saltoki kudeatzen ditu La Oka izena erabiliz Bilbon eta Areetan. "Gauzak gaizki eta berandu egiten ari dira", azpimarratu du zentral anarkosindikalistak. "Dagoeneko koronabirus kasuen ebidentziak daude langileen artean, eta enpresak ezer gertatuko ez balitz bezala funtzionatzen jarraitzen du, ez baitu lanaren antolaketa aldatu", salatzen du sail sindikalak. "Langileok gure maskarak eraman behar ditugu, eta berriz erabiltzen dira, nahiz eta erabilera bakarrekoak izan; are gehiago, enpresak ez du Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioak argitaratutako protokoloak betetzen", nabarmendu du CNTk. Gainera, azpimarratu du UGTko ordezkariak, enpresarekin batera dagoena, ez duela eskatzen beharrezko neurririk hartzea langileen osasuna babesteko. "Sail Sindikala harekin komunikatu zen, baina ez du inolako erantzunik eman", adierazi du CNTk.

Lan Ikuskaritzak orain dela gutxi Ataco enpresari isuna jarri dio lan-osasunaren arloko ez-betetzeengatik, eta, langileek diotenez, "Enpresak dinamika berarekin jarraitzen du".

CNTk salatu duenez, zuzendaritzari "berdin zaio langileak gaixotzen badira, dirua egiten jarraitzen badu", are gehiago, horrekin bat eginez eta aldez aurretik abisatu gabe, eta nominak eginda zeudela, enpresak alde bakarrez erabaki zuen "zegokion aparteko ordainsaria ez ordaintzea", "koronabirusak sortutako egoeragatik" baino azalpen gehiago eman gabe. "Langileak eta bezeroak arriskuan jartzen ari dira", esan du CNTko ordezkari sindikalak, eta zuzendaritzari "neurri sendoak" hartzeko exijitu dio.

Beste saltoki batzuetan ere antzeko egoerak bizitzen ari direla egiaztatzen ari da erakunde anarkosindikalista, eta, horregatik, langileak euren burua antolatzeko eta sindikatuarekin harremanetan jartzeko deia egin du, "premiazko neurriak hartu behar baitira".

Sindikatuak 15 puntutan eskatzen du langile klasearen ondoan jar dadila kontziliazioaren inguruko neurriekin, alokairuen eta hipoteken ordainketa bertan behera utziz, (ABZ) Atzerritarrak Barneratzeko Zentroak itxiz eta sistema pribatutik behar diren baliabideak hartuz.

CNTk premiazko 15 ezarpen-neurri aurkeztu ditu, COVID-19ren osasun-krisi honetan langileok errekuperazioaren atzealdean ez geratzeko. Berrogeialdia zabaltzea aurreikusten denarekin batera, langileon egoera kritikoek gora egin dute dagoeneko ERTEren, kaleratze produktiboen eta kontratu-amaieraren biktima izan diren milaka langilerekin, bai eta beren lanak egun batetik bestera desagertzen ikusi dituzten freelance eta autonomo faltsuekin ere.

Espainiako estatuan dagoen arrisku egoera honetan, babesgabe, eta ziurgabetasunean daude milioika pertsona. "Martxoaren 17ko 8/2020 Errege Dekretuan horri buruz aurreikusitako neurriak oso ondo geratzen dira paperaren gainean, baina aurrez aurre talka egiten dute enpresa-klase espainolaren pentsamolde primitiboarekin", azaldu da sindikatutik.

Hori dela eta, CNTk berehalako neurriak eskatu dizkio gobernuari, langileon klasea kaltetuena ez izatea bermatzeko. Segurtasunetik hasita, ahal denean telelana egitera behartuz eta, hala ez denean, jarduera etetea funtsezko lana ez denean. Kaleratzeak bertan behera utziz, krisia gainditzeko ezinbestekoak diren lanetan kontratazioak modu zuzenean eginez eta etxeetako langileena bezalako sektoreetan neurri bereziak ezarriz. Covid-19-ak eragindako osasun krisiaren aurrean lan gehien egiten ari diren sektoreek jasaten duten ahultzea eta babesgabeziarengatik ere kezka erakusten du.

Modu berean, pertsonen zaintzarako gaitasuna bermantu behar da. “Lan-bizitza eta familiarena adiskidetzeko eskubideak ausardiaz eta trebetasunez zabaltzeko unea da”, CNT-tik diote. Neurrien zerrendan, hurrengo orduetan erregistratua izango dena, horrelakoak bezalako gizarte-neurriak aldarrikatzen dira: Aldi Baterako Ezintasuna luzatzea arrisku taldeetan dauden pertsonak babesteko, 65 urte gorako edota gaixotasun kronikoak dituzten presoak askatzea, baita ABZak ixtea.

Gainera, lanaren konfederazio nazionalak, (CNT-LKN) sindikatuak, etorkizunari begiratzen dio formakuntzak, zalantzarik gabe,  burutzen diren berehalako ekintzen artean egon behar duela aldarrikatuz, baita neurri guztiak eskatzen dituzten esfortzu ekonomikoa indartzeko modua proposatuz ere: gehien duenarengatik funtsak lortuz dirutza handiei zerga berezia ezarriz.

CNT-tik proposatzen ditugun 15 oinarrizko puntuak:

1. Telelana berehala ezartzea teknikoki posible den enpresa guztietan.

Telelana hedatu egin behar da, ez bakarrik ezarrita edo erdi ezarrita zegoen lekuetan, baizik eta enpresak berehala egokitu behar dira antolaketa modu horretara. Gobernuaren Errege Dekretuak enpresa alferrenei telelanera ez egokitzeko eta euren plantillen eta gizartearen gainerakoen osasuna arriskatzen jarraitzeko ateak irekitzen dizkie. Eta hain zuzen ere, hori da gertatzen ari dena.

Horregatik, enpresa guztiek euren egiturak telelanera ahalik gehien egokitu behar dituzte, eta horretarako, urrutiko lankidetza-lanerako behar diren baliabide tekniko guztiak aztertu eta hornituko dituzte.

2. Funtsezkoa ez den ekoizpen-jarduera berehala eta automatikoki geldiaraztea, telelana ezarri ezin den kasuetan.

Azken ekitaldian, kontratatutako langile bakoitzeko 3.000 euroko gutxieneko irabaziak erregistratu dituzten enpresa guztietan, soldatarekin ordaindutako 30 eguneko baimena, automatikoki. Etekin-marjina horietara iritsi ez diren enpresetan ezinbesteko ERTEak aplikatzea, eta hori lortu duten enpresetan, 30 eguneko baimenetik aurrera.

Ondorio horietarako, Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzaren zerbitzuak esanbidez funtsezko zerbitzutzat joko dira.

3. Prestakuntzarako ezohiko neurriak.

Urrutitik lan egin ezin duten langileentzat, neurri irudimentsu eta berritzaileak hartu behar ditugu. Izan ere, beste une batzuetan ekonomiaren berrikuntza zailtzen duen prestakuntza-defizitaz hitz egiten da; izan ere beste testuinguru batzuetan, langileei egozten zaie prestakuntza faltagatik enplegugarritasunik ez izatearen errua; izan ere, etengabe animatzen gara lan-harreman aldakorretarako prestatzera, eta horretarako, etengabeko prozesu gisa ulertu behar dugu prestakuntza. Une honetan, enpresek eguneratze eta prestakuntza-programa masiboak diseinatu eta ezarri behar dituzte urrutiko lana egin ezin duten langileentzat.

Ondorioz, enpresa guztiek Langileen Estatutuaren 23. artikulua modu eraginkorrean eta berehalakoan garatu behar dute, jarduera geldiarazten den denboran langileen soldatak mantendu, beraien plantillentzako urruneko prestakuntza-programak garatuz.

4. Lana antolatzeko ezohiko neurriak.

Lana eta familia uztartzeko eskubideak ausardiaz eta erabakitasunez hedatzeko unea da. Martxoaren 17ko 8/2020 Errege Dekretuan horri buruz aurreikusitako neurriak oso ondo geratzen dira paperaren gainean, baina aurrez aurre talka egiten dute Espainiako enpresa-klasearen pentsamolde primitiboarekin. Gaur egun, lan hori murriztuz enplegua banatzeko joera izatea funtsezkoa da, pertsona ahulenen zaintza-lanak errazteko, osasun-zerbitzuen lana errazteko eta oinarrizko eta funtsezko produktuak eta zerbitzuak banatzeko, eta konfinamenduaren ondoren jarduerari berriro ekin ahal izateko.

Hori dela eta, enpresa guztietan kontuan hartu beharko da ordutegiak behar den tokian berrantolatzea, eta premiaz diseinatu beharko dira ordutegi berriak, txandak (behar den tokietan gehituta), ordu-poltsak eta abar… konfinamendu-neurriak geldiarazi daitezkenerako.

5. Beharrezkoa den produkzio-sistema pribatuaren esku jartzea.

Osasun-larrialdi honi aurre egiten laguntzeko, zenbait enpresa eta sektoretan lana egokitzea posible eta ezinbestekoa dela ulertzea premiazkoa da. Oinarrizko osasun ekipamendua diseinatzen eta 3D inprimagailuekin fabrikatzen ari diren herri-ekimen guztiei modu masiboan bide ematea beharrezkoa da, baita jostura-tailerretan oinarrizko maskarak egiten dituztenei, pertsona ahulenei laguntza komunitarioa emateko sareak sortzen dituztenei, etab.

Aurrekaririk gabeko egoera izanik, anbizio handiko neurriak behar dira. Kontuan izan behar dugu zenbait ERTEk baliabideak alferrik galduko dituztela, eta osasun-kolapsoko une batean ezinbestekoa dela baliabide horiek berriro baliatzea. Pazienteak hartzeko hotelak prestatzen diren bezala eta langileak lanean jarraitzeko prestatzen diren bezala, funtsezkoa denez, uste dugu beste industria batzuk egokitu behar direla egoerak eskatzen duen mailan ekoiztera eta zerbitzuak ematera: ekipoak eta instalazioak garbitu behar dira; erabilera bakarreko maskarak egin behar dira, eskularruak, batak, arnasgailuak; desinfektatzaileak egin behar dira; mugitu ezin direnei elikagaiak eraman behar zaizkie…

Beraz, maila lokalean, enpresen egokitzapen-gaitasuna inbentariatu eta gauzatuko da, edozein sektoretakoak direla ere, beren baliabideak osasun-sektore publikoaren, gizarte-zerbitzuen eta beste edozein jardueraren zerbitzura jartzeko, osasun-alarma honen testuinguruan antolatzeko, planifikatzeko eta kudeatzeko, betiere ERTEen eraginpean dauden pertsonen murrizketa kontuan hartuta.

6. Funtsezko zerbitzuak indartzea beharrezkoak diren langile guztiak zuzenean eta berehala kontratatuz.

Funtsezko zerbitzu horien eta eskura jarritako enpresen errendimendua bermatzeko, langile guztien lan-eskubideekiko errespetua bermatzeaz gain, enpresa horietako plantillak handituko dira. Honetarako enplegu-zerbitzuek hautatutako langabezian dauden langileen artean behin-behineko kontratuak abian jarriko dira.

7. Funtsezko zerbitzuetako langileak babesteko neurriak indartzea.

Lan-protokolo berriak eta prebentzio-neurri osagarriak abian jartzea. Kanpoko prebentzio-zerbitzuen erabateko porrotaren aurrean, une honetan jarduten duten kanpoko prebentzio-zerbitzu guztiak kudeaketa publikora pasako dira. Zerbitzu horiek Laneko Segurtasun eta Osasunerako Institutu Nazionalaren eta laneko segurtasun eta osasunerako institutu autonomikoen agindupean jardungo dute.

8. Kontziliazio-baimen berriak berehala garatzea.

Konstituzio Espanairaren 39.3 artikuluan ezarritakoaren arabera, "Gurasoek era guztietako laguntza eman behar diete ezkontzaren barruan edo ezkontzatik kanpo izandako seme-alabei, euren adingabetasunean eta legez bidezkoa den gainerako kasuetan ere". Langileen Estatutuaren 37.3 artikuluko soldatapeko baimena zabalduko zaie seme-alabak eta mendeko pertsonak zaindu behar dituzten pertsona guztiei.

9. Alarma-egoeran gertatutako kaleratze guztien erabateko deuseztasuna.

Langileen eskubideak babesteko eta enpresen aldetik abusuzko jarduteak saihesteko, edozein enpresatan gertatutako kaleratze guztien deuseztasuna deklaratuko da, ezinbesteko baldintza bete eta lan-agintaritzaren baimena duten kasuetan izan ezik. Neurri hori indarrean egongo da alarma-egoerak eta ondoren eman daitekeen larrialdiko edo lekuzko edozein deklaraziok irauten duen bitartean, bai eta egoera horien indarraldia amaitu ondorengo 180 egunetan ere.

10. Aldi baterako ezintasuna arrisku-talde guztietara hedatzea.

Funtsezkoak diren sektore guztietan arrisku-talde bateko langileak (60 urtetik gorakoak, gaixotasun kardiobaskularrak eta hipertentsio arteriala dituztenak, diabetesa dutenak, biriketako gaixotasun kronikoak dituztenak, minbizia dutenak, immunodeprimituak, emakume haurdunak) beren osasuna eta bizitza babesteko, berehala igaroko dira laneko kontingentziagatiko aldi baterako ezintasun-egoerara. Egoera honetara igarotzen diren pertsona guztiek beren ordainsarien %100a jasotzen jarraituko dute, eta ez zaie inolako gabealdirik eskatuko.

11. Etxeko langileentzako neurri espezifikoak.

Etxeko langile soldatadun zein autonomoei, gainerako soldatapeko langileak eta autonomoak babesteko neurri berberak aplikatuko zaizkie, langabezia-prestazioa barne.

12. Ondasun handiei zergapena

Ondasun handieisalbuespenezko zerga bat ezarriko zaie, horiek izan daitezen langileriak funtsean pairatzen duen salbuespenezko egoerak ekarriko duen gastu sozialaz arduratuko direnak.

13. Alokairu, hipoteka eta oinarrizko horniduren ordainketa etetea.

Lehen etxebizitzarako alokairuak eta hipotekak ordaintzeko, moratoria bat ezarriko da, gutxienez alarma-egoeren indarraldi osoan edo indarrean egon daitezkeen beste egoeratan zehar. Halaber, lehen etxebizitzetarako eta epe berean, oinarrizko horniduren (ura, argia, gasa eta telekomunikazioak) ordainketa eten egingo da.

14. Izaera publikoko osasuna eta gizarte-zerbitzuak indartzea.

Osasun pribatuaren esku sartzea, konpentsazio ekonomikorik gabe. Adinekoen egoitzen kudeaketa esku publikoetara igarotzea, herritar guztien duintasuna eta bizitzarako eta osasunerako eskubidea bermatzeko neurri moduan.

15. Izaera sozialeko eta giza eskubideen arloko neurriak.

65 urtetik gorako presoak eta hilketa matxistak edo bortxaketa bezalako delitu larriak ez dituzten gaixo kroniko larriak berehala askatuko dira. CIE guztiak itxi, deportazioak amaitu eta Atzerritarren Legea indargabetzeari ekingo da.

CNTk liburu, dokumental eta interesgarriak izan daitezkeen esteken zerrenda prestatu dugu, nahi duenak alarma egoera irauten duen bitartean edukitako hutsarteetan erabiltzeko.

Horretarako, pdf-a (link) deskargatu eta ikusi edo irakurri nahi izandako izenburuan klikatu eta automatikoki online dagoen plataformara berbidaliko zaitu; deskargatzeko edo online ikusteko.

Lagungarria izatea espero dugu.

(Irudian klikatu)

• "Ezin da langileak eta haien familiak arriskuan jartzen jarraitu, gutxi batzuek kutxa egiten jarrai dezaten", salatu du CNTk.
• Erakunde anarkosindikalistak adierazi du lotsagarria dela gobernuen zeregina, Eusko Jaurlaritzarena ere, "patronalaren argumentuak bereak balira bezala jarduten baititu”

"Langileen eta haien familien osasuna ziurtatzen ez den bitartean, funtsezkoa ez den jarduera ekonomiko oro geldiarazi behar da", adierazi du CNTk. Errealitatea da, gaur egun, kutsatzeko arriskurik gabe lanera joan ahal izateko baldintzak ez direla ematen, eta ez dira emango. Horregatik, zentral anarkosindikalistak funtsezkoa ez den jarduera ekonomiko oro gelditzea eskatzen du, hori baita langileen eta haien familien osasuna babesteko modu bakarra.

Halaber, bere haserrea agerrarazi du Eusko Jaurlaritzak "Industriarako koronabirusaren aurrean jarduteko protokoloa (Covid-19)" argitaratutako dokumentuaren aurrean. Protokolo horrekin, "Lakuak bereak bezala hartzen ditu Confebasken proposamenak, nahiz eta hori, tamalez, ez den berria". Hau da, enpresen irabaziak herritarren osasunaren aurretik jartzen ditu. "Langile guztiak babestu ezin badira, enpresa itxita mantentzea litzateke gutxienekoa", azpimarratu du CNTk.

Halaber, erkidegoetako eta gobernu zentraletako gobernuei gogorarazi die Italian funtsezkoa ez den jarduera oro ixteko agindua eman dela; eta CNTk uste du hori egin behar dela.

Azkenik, langileei dei egiten die euren esku dauden neurri guztiak har ditzaten, ezinezkoa bada %100ean "euren osasuna ziurtatzea eta ez kutsatzea". Pertsonen osasuna enpresen irabazien gainetik egon behar da beti, CNTk adierazi duenez.

• Dokumentu labur honetan zalantza ohikoenak laburbildu ditu zentral sindikalak
  
• "Orain, inoiz baino gehiago, langileok informazioa behar dugu patronalaren erasoei aurre egiteko", azpimarratu du erakunde anarkosindikalistak

ERTEen eta laneko arriskuen prebentzioaren gida argitaratu da, COVID-19ko pandemiak eragindako krisi-garai hauetan langileek dituzten zalantzak argitzeko, segurtasun pixka bat sortzen saiatuz. "Lan egoera zailetan dauden langile guztientzat baliagarria izatea espero dugu", adierazi du CNTk. "Garrantzitsua da zabaltzea, pertsona gehiago informatuta egon daitezen", azpimarratu du zentralak.

Gida hurrengo estekan jeitsi daiteke.

• CNTk kaleratutako langileen defentsa eskatzen du, bai ezkutuko EREetan, behin-behineko langileak izateagatik, autonomo faltsuak izateagatik eta beste arrazoiengatik batzuengatik.
• Zentral anarkosindikalistak eskatzen du "lan-osasun arloan langileen babesa ziurtatzea", ezinbestekoak ez diren lanetan aritzea saihestuz, ahal denean telelana aplikatuz eta zainketen eta lanpostuen arteko bateragarritasuna gauzatuz.

Gobernuak 200.000 milioi euroko partida iragarri du Estatuko ekonomiari eusteko; besteak beste, diru sarrerak murriztu edo lanpostuak galdu dituzten familientzako, etxegabetzeak geldituz, ur, gas eta argi-hornidura bermatuz eta ikerketaren aldeko apustua eginez. "Langileen kaleratzeak debekatu dituen Italiak eta zergen eta kotizazioen ordainketa geldiarazi dituen Frantziak, esaterako, Europako Gobernuek hartutako neurrietatik oso urrun daude", CNTren arabera.

Lanaren ikuspegitik, kaleratzeen, jarduera-eteteen, telelanaren, ordutegi-malgutasunaren eta zainketen aurrean hartutako neurriak nabarmentzen dira. Honi dagokionez, CNTk uste du "langileen aldeko apustua egin behar zela"; izan ere, enpresariei azken dekretuekin laguntzen ari zaie, besteak beste, ERTEn gizarte-aseguruak ordaintzetik salbuesteko neurriekin; hala ere, "langileei laguntza gisa eman digutena da kaleratuak izan ahal izatea", ERTEetan jada% 75eko langabezia kobratzen baitzen, eta, horrela, familien errenta %25ean jaitsiko da, zentral anarkosindikalistak salatu du.

Espainiako Erresumako kontratu gehienak aldi baterakoak dira, eta ez dute ERTEetarako eskubiderik izango COVID-19ren ondorioz, "kontratuak deuseztatu egin dituztelako, baita Alarma Estatua ezarri aurretik ere", salatu du CNTk. Hori da, baita ere, autonomo faltsuen kasua, krisi honen aurrean agerian geratu direnak eta Exekutiboak aipatu ere ez dituenak.

Enpresarien esku uzten da EREak aplikatzea edo langileak kaleratzea, baina, sindikatuak, "babes neurri guztiak ezartzea beharrezkoa ez den lan batera joatera behartzen denean” exijitzen du; “telelana posible denean lanpostura joatea debekatzea; eskola etena dela eta kontziliazio arazoa sortu denean edo ezkutuko enplegu guztietan eman diren arazoak” ez daude dekretu honetan bildurik.

CNTk ere dei berezia egiten du gutxieneko zerbitzuak bermatu behar duten langile guztien babes-ekipoak bermatzeko. "Osasun-arloko langileak eta garraiolariak, txandak bikoiztera eta destajuz lan egitera behartuta daudenak, kutsatzeko arriskuan dauden kutxazainak eta garbitzaileak edo gaixotu ezin diren etxeetan edo egoitzetan mendeko pertsonen zaintzaileak". Sindikatuak jendeari arreta ematera behartuta dauden pertsona horiei arriskugarritasun-plusa ordaindu behar zaiela eskatzen du, haien osasuna arriskuan jartzen ari direlako.

Erakunde anarkosindikalistaren arabera, "ezin dugu krisi honen genero izaera ikusi gabe utzi: adinekoen, adingabeen eta mendekoen zaintza gehienbat emakumeei dagokie, kutsatze ehuneko handiena sufritzen dutenak, lan bikoitza egiten jarraitzen duten bitartean, baita berrogeialdian ere". Halaber, "gure lankideen ikusezintasuna eta babes falta" azpimarratu du, "lanpostu prekarioetan baitaude, sektore feminizatuetan, kutxazainetatik garbitzaileetaraino, telemarketinaren sektoretik pasatuta".

Amaitzeko, martxoaren 17an Ministroen Kontseiluak lan-arloko neurriei dagokienez hartutako neurrien laburpen hau ematen du CNTk.

Martxoaren 17ko 8/2020 LED laburpena

Arau horrek hainbat neurri hartzen ditu barne, ekonomikoak, enplegu arlokoak eta sozialak, koronabirusaren inpaktu ekonomikoari aurre egiteko. Hauek dira, besteak beste, lan-neurriak:

1.- Kontratua ezinbesteko arrazoiengatik etetea:

a)     Ezinbesteko kasua izango da jarduera etetea edo bertan behera uztea koronabirusarekin eta pandemiak izan dituen ondorioekin lotuta dauden kasu guztiak, hala nola alarma-egoera deklaratzean, garraio publikoari eragitean: klausula orokor baten aurrean gaude, eta kasu gehienetan ez du arazorik sortuko aitortua izateko.

b)    Ezinbesteagatik lan-kontratuak eteteko prozedura ez da aldatzen Langileen Estatutuaren 51.7 artikuluari eta urriaren 29ko 1483/2012 Errege Dekretuari dagokienez, 31. artikulutik 33.era bitartekoetan, bost eguneko epeari eusten zaio, eta Lan-Agintaritzak Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzari (GSIT) eskatzen zaion txostenaren nahitaezko izaera aldatzen da soilik, eta, horrela, erantzuna are azkarragoa izatea bilatzen da.

Lan-Agintaritzak erabaki behar duen gauza bakarra da alegatutako ezinbesteko kausa gertatzen den ala ez, eta enpresari dagokio hori zehatz-mehatz aplikatzea.

c)     Ezinbestez lan-kontratuak eten edo lanaldia murriztu duten enpresei enpresa-kuota ordaintzetik salbuetsita egongo dira 50 langile baino gutxiago dituzten enpresak, eta %75koa izango da gainerako enpresetan. Neurri horrek ez du eraginik izango langileengan, eta kotizatutako izaera mantenduko da aldi horretan.

2.- Ekonomia, teknika, antolaketa edo ekoizpeneko arrazoiengatik kontratua etetea:

a)     Prozedura arautua dago Langileen Estatutuaren 47. artikuluan eta 1483/2912 Errege Dekretuan, 16 artikulutik 24ra, baina epeak murriztu dira: 7 egunetik bostera igaro da negoziazio-batzordea eratzeko gehieneko epea, eta 15 egunetik 7ra kontsulta epealdia, aukerakoa izango da GSIren txostena.

3.- Lehentasuna ematen zaio telelanari, eta ez da beteko lanpostuak ebaluatzeko betebeharra (Lan Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen 16 artikulua). Kasu honetan, langileak berak egin beharko du "autoebaluazio" bat (lan-arloko neurriez arduratzen zen Errege Dekretuaren zirriborroaren eranskin batean atxikitzen zen, hori egiteko moduaren adibide bat ematen zen).

"Autoebaluazio" horrek sortzen dituen zalantzak ugariak dira, eta ikusten joan beharko da zalantza horiei nola aurre egin, are gehiago Lan Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen (LAPL) 14.4. artikuluak xedatzen du enpresaburuaren betebeharra dela laneko arriskuen prebentzioaren arloko betebeharrak betetzea, hartu duen kudeaketa-eredua edozein izanda ere.

4.- Senitartekoak zaintzeko lanaldia murrizteko eta egokitzeko eskubidea, L.E. 37.6 artikuluak hainbat aldaketa ezagutzen ditu:

a)     Lanaldiaren murrizketa eta egokitzapena hartuko ditu, eta txanda, ordutegia, lanaldia (jarraitua edo zatitua), eginkizunak eta lantokiz aldatzea erraztuko du, langileari "artikulu honen xede den arreta eta zaintza eman ahal izateko" ( 6.2 artikulua).

b)     15 eguneko aurreabisu-epea hogeita lau ordura murrizten da.

c)     Lanaldiaren murrizketa %100era iritsi ahal izango da, baldin eta behar bezala justifikatzen bada eta arrazoizkoa eta proportziozkoa bada, enpresaren egoeraren arabera: baldintza horrek arazoak sor ditzake, kontzeptu zehaztugabea baita kasu honetan arrazoizkotasuna eta proportzionaltasuna exigitzea, eta ez da argitzen zein dena “enpresaren egoera” kontzeptua: beren egoera ekonomikoa, beren egoera estrategikoa …

d)    Lege honen Langileen Estatutuaren 37.6 artikuluan xedatutakoaren arabera bideratuko da paragrafo honetako desadostasunak ebazteko prozedura, LJLren 139.artikuluan zehatzen denez, presazkoa denez, aldi horretan izapidetu, zehaztu eta ikusi egingo da.

5.- Langabezia-prestazioen kasuan hobekuntza bat jaso dute, ezinbesteko kasuetan jada aurreikusita dagoena, kontratua eteteko bi kasuetarako:

a)     Langabezia-prestazioa jasotzeko, azken sei urteetan ez da beharrezkoa izango 360 eguneko gabealdia.

b)     Nahiz eta oso argi ez den idatzi, prestazioaren hartzaileek ez dituzte langabezia-prestazio horrengatik metatutako aldiak kontsumituko.

c)     Oinarri arautzailea, orain arte bezala, azken 180 kotizatuen batez bestekoa izango da, edo, halakorik ezean, kotizatutako aldi baxuagokoa.

• ERTE kopuru handia eta lan-eskubideen urraketa ikusita, CNTk sindikatuarekin harremanetan jartzeko hainbat bide jarri ditu martxan
• "Online kontsultak egiteko formulario bat ere martxan jarri da", azpimarratu du erakunde anarkosindikalistak

CNT langile klasea igarotzen ari den egoeraren aurrean, harremanetarako bide ezberdinak jarri ditu, ziurgabetasun une hauetan beharrezkoa den aholkularitza eskaintzen jarraitu ahal izateko. Egunotan sortutako kontsultak eta zalantzak bideratzeko asmoz, online aholkularitza-tresna bat jarri da, berrogeialdiak iraun bitartean zerbitzu juridiko-sindikala eskaintzeko, Bilboko egoitzak kudeatuta.

Online aholkularitzarako, esteka honetako inprimakia bete behar da: https://labur.eus/6z6lM, eta azaldutako galderak bete, sindikatuak kontsulta zehatzago eta arinago jaso dezan. Ahalik eta azkarren erantzuna ematen saiatuko da, kontuan hartu behar da egunotan jasotzen (eta aholkatzen) ari diren kontsulten kopuru handia, eta, beraz, ulermena eskatzen da eman daitekeen itxaronaldian.

Gainerako kontaktuak honako hauek dira:

• Barakaldo: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 623 19 69 64
• Bilbo: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 680 365 163/ 944 15 79 62
• Durangaldea: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 669 732 870 / 944 348 710
• Gasteiz: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 945 28 29 74/688 861 364
• Gipuzkoa: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 605 70 66 73 / 943 47 26 87
• Iruñea: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 693 56 44 54

• CNTk salatu du langileek pairatzen ari duten osasun segurtasun eza eta segurtasun juridikorik eza
• "Ez ditugu enpresak egoeraz aprobetxatzen utziko", adierazi du erakunde anarkosindikalistak

463/2020 Errege Dekretuak, koronabirusak eragindako osasun-krisia kudeatzeko alarma-egoera ezartzen duenak, " lan-eskubideei dagokienez, gai asko konpondu gabe utzi ditu ", salatu du CNTk. Batetik, lanera joatera behartzen du, langileen lan-osasuna benetan babestu gabe; eta, bestetik, lan-eskubideei dagokienez, segurtasun falta asko sortzen ari dira kaleratzeen eta izaera kolektiboko enpresa-neurrien kasuan. "Asteartera arte itxaron beharko da informazio argiagoa izateko", esan du CNTk.

463/2020 Errege Dekretuan, bigarren xedapen gehigarrian, eten egiten dira prozesu-epeak: alarma-egoera amaitzen den unean ekingo zaio berriro epeen zenbaketari. Hala ere, kaleratzeen edo neurri ezberdinen kasuan, "sindikatuarekin harremanetan jartzea gomendatzen dugu, kasu bakoitzeko egoera baloratzeko", azpimarratu du erakunde anarkosindikalistak.

• Enpresa neurrien kasuan, "edozein komunikazio eta aldaketa idatziz egitea exijitu behar da", sindikatuak adierazi duenez. CNTk honako gomendio hauek egiten ditu:
• Lanera joan behar bada, arriskuen prebentzioarekin zerikusia duen guztia betetzeko exijitu behar da, eta enpresak norbera babesteko ekipamenduak eman behar ditu.
• Enpresaren aldetik aurkezten den aukera oro plantillarekin negoziatu beharko litzateke. Alde bakarretik aplikatuko balitz, neurria xehetasun guztiekin idatziz jakinaraztea eskatu behar da, eta inoiz ez adostasuna adieraztea (ados ez egotea sinatzea). Sindikatuan neurri bakoitzaren legezkotasuna banan-banan baloratuko da.
• Enpresak neurri hauek aplikatzen saia daitezke: ordaindutako baimenak hartzea, telelana eskaintzea, lanaldia edo lan-txandak egokitzea, ERTEak aplikatzea, lanaldi-murrizketak aplikatzea, kaleratzeak aplikatzea, kontratua ez berritzea, EREak … Neurri horien guztien aurrean adostasuna ez adierazi (sinatu ez ados).

CNTk ohartarazi duenez, “enpresa anitz egoera horretaz baliatzen ari da langileen aurkako neurriak aplikatzeko”; gainera, egoera dagoen bezala, sindikatuak salatu du ez dakiela zer gertatuko den ERTEetan langabezia-prestaziorako eskubiderik ez duten langileekin, eta, gainera, etorkizunera begira, langabezia jasotzeko eskubidea denbora kontsumitzen ari dela.

ERTEei begira, asteartean egungo egoera arautuko duen dekretua argitaratu arte, lan harremanen arloan indarrean dagoen legediak honako hau dio:

• Langileen Estatutuko 45.1-i), 47.3 eta 51.7 artikuluek arautzen dute lan-kontratua aldi baterako etetea, ezinbesteko arrazoiak direla medio.
• Prozedura hasteko, Lan Agintaritzari eta, aldi berean, espedientean interesatuak izango diren langileen ordezkariei jakinaraziko zaie zein den kausa nagusia, eta hori egiaztatzeko egokitzat jotzen diren frogabideak proposatuko dira. Kasu honetan, eta datorren asteartean ematen dena salbu, ezinbesteko arrazoia oraingo egoeratik ondorioztatzen da.
• Prozedurak aldeen, enpresaren eta langileen legezko ordezkaritzaren entzunaldia jasotzen du, eta, era berean, Lan Agintaritzak Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzaren nahitaezko txostena jaso beharko du.
• Lan-agintaritzak gehienez ere bost eguneko epean ebatzi beharko du ezinbesteko kasua dagoen ala ez.
• Halakorik egotearen aldekoa bada, enpresaburuak erabakiko du zein lan-kontratu eten, eta Lan Agintaritzari eta langileen legezko ordezkaritzari jakinaraziko die.
• Inpugnazioa hogei eguneko epean egin behar da (lan-baldintzen funtsezko aldaketen kasuan bezala), eta eskatu ahal izango du, bai enpresariak, administrazio-ebazpena eskaeraren aurkakoa bada, bai langileen legezko ordezkaritzak.
• Kasu honetan, osasun-alarmaren edo larrialdiaren egoera kontuan hartuta, ezinbesteko kasua enpresa-jarduera ia guztietan dago.
• Azkenik, 1483/2012 Errege Dekretuak kaleratze kolektiboko, kontratuak eteteko eta lanaldia murrizteko prozedurak arautzen ditu.

Bestalde, Gobernuaren aldetik, konpontzeke dago:

Are bizkorragoa izango den prozedura administratibo bat gaituko ote den, enpresek beren langileen lan egoera bertan behera uztea lor dezaten: zerbait esan zen zentzu horretan sindikatuen eta patronalaren bileraren ondoren.

• Aurreratu zen bezala, kontsumitzen den langabezia metatuta dagoenetik deskontatuko den ala ez.
• Legezko gabealdia ez izateagatik langabeziarako eskubiderik ez duten pertsonek (360 egun kotizatuta azken sei urteetan, betiere aurretik aitortutako prestazio batean osorik edo zati batean kontsumitu ez badute) subsidioa baino ez dute izango (IPREMaren %80, 430,27€), edo, gizarte-justiziaren printzipioaren arabera, prestazio kontributiboa jasoko duten.
• Azkenik, adierazi behar da ordaindutakoaren araberako prestazioa oinarri arautzailearen %75 dela lehenengo 180 egunetan, eta hortik aurrera %50. Oinarri arautzailea langabezia eragin duen gertakariaren aurreko 180 egunetako kotizazioen batez bestekoaren bidez lortzen da. Kasu honetan, enpresaburuak lan-kontratua eten dela jakinarazten du, eta subsidioa, berriz, baldintzak betez gero, IPREMaren %80 da, zeina, 2020rako, 430,27 eurokoa baita.
• Prestazioaren edo subsidioaren tramitazioak, ustez, "on line" egin beharko dira.

Azkenik, erakunde anarkosindikalistak langile klaseari dei egiten dio enpresetan erne egoteko eta modu kolektiboan jarduteko.