Datorren irailaren 26an, Ezkerraldean mobilizazio bat egingo da «Las 6 de La Suiza» babesteko, CNTko sei langileri hiru urte eta erdiko kartzela-zigorra ezarri baitzaie protesta sindikal batean parte hartzeagatik. Auzitegi Gorenak emandako kondenak «La Suiza» gozotegiko langile batek Xixonen jasandako lan-baldintzen eta jazarpenaren salaketa publikoan parte hartu izanari dagozkio.
Ezkerraldeko sindikatuek eta gizarte-erakundeek laguntza-batzorde bat osatu dute, eta epaia «bidegabetzat» jo dute, eta epaiaren larritasuna nabarmendu dute; izan ere, adierazi dutenez, «ekintza sindikalerako eskubidea bide judizialera mugatzen du». Uste dute epai horrek protesta modu tradizionalak gaitzesten dituela, hala nola pikete informatiboak eta kaleko mobilizazioak, langileen borrokaren zutabe historikoak.
"Gaitzespen horiek, lan eskubideen eta eskubide sindikalen aurkako erasoa izateaz gain, baldintza duinen alde borrokatzen ari garenak beldurtzea dute helburu", adierazi du batzordeak. Ezkerraldeko erantzuna ez da kasualitatea; izan ere, eskualdeak langile borrokaren tradizio luzea du, errepresioak, atxiloketek, espetxeratzeek eta hilketek bultzatuta.
Ezkerraldea La Suizako 6ekin bat! Gora langileon borroka !» lelopean, manifestazioa irailaren 26an izango da, 19:30ean. Deitzaileek dei egin diete herritarrei eta gizarte mugimenduei errepresio sindikalaren adibide argia denaren aurrean elkartasuna eta gaitzespena erakuts dezaten.
«Las 6 de La Suiza» kondenatzeak kezka piztu du kolektibo ugarirengan, eta kasu honetan lan-eskubideen aldeko etorkizuneko borrokei buruzko ohartarazpena ikusten dute. "Bat ukitzen badute, guztiok ukitzen gaituzte", ohartarazi dute, eta beren eskubideak defendatzen dituztenen ahotsa isilarazten ez uzteko konpromisoa berretsi dute.
Mobilizazioarekin batera, hainbat laguntza-ekintza egiten ari dira Estatuko hainbat lekutan, kasua ikusarazteko eta sindikatuen protesta gero eta kriminalizatuagoa salatzeko.
Donostiako Udalbatzak memoria historikoaren arloan ez duela betetzen ikertu eta egiaztatu ondoren, elkarte memorialistak eta erakunde anarkosindikalistak Udalari jakinarazi diote Polloeko hilerritik Mausoleoko Gurutzea kentzeko erabakia, udalarena baita, iraina eta iraina dakarkielako han modu arbitrarioan lurperatuta dauden frankismoaren biktimen duintasunari eta memoriari. Hurrengo lerroetan, bidalitako eskaera irakur daiteke.
Donostiako Udal Batzar eta alkatea den Eneko Goia jaunarentzat.
Gipuzkoako Idazkari nagusiak eta Borontate Ona - La Buena Voluntad oroimen taldeko kide den Xabier jaunak, Gipuzkoako CNT sindikatuaren batzarraren aginduz, honakoa eskatzen dute.
Polloe hilerriko San Antonio kaleko mausoleoa, faxisten hizkeran "El Mausoleo de los Mártires" moduan ezagutua, Donostiarren jabetza kolektiboa da, eta honen kudeaketa hiriaren udalaren esku uzten da.
Eta horrexegatik, Polloeko mausoleo horretan dagoen gurutzea ken dezaten exijitu nahi dugu, baita bere egitura osoa ezabatzea ere, bertan modu bidegabean lurperaturiko frankismoaren biktimen oroimena eta duintasuna aintzat harturik, eraso iraingarria eta onartezina baita.
Izan ere, oroimen historikoaren legeak urratu egiten dira, besteak beste, Espainiako Erresumako abenduaren 26ko 2007/52 legea, edo Euskadiko irailaren 28ko 9/2023 legea.
Mausoleo horretan gure kide batzuk lurperaturik daude eta, guk dakigula, hauexek dira, Narciso De Santos Herrero, Marcos Gallaralde Elejalde, Alvaro Pascual Izurza eta Eusebio Serrano Alvarez. Frankismoak lapurtu zizkigun ondasunak direla eta, guri zor zaizkigun kalte-ordainak lortzeko Erresumako Erakunde ezberdinen aurrean eskakizuna tinko eta indartsu egin dugu, eta gure kideen gorpuzkiak eta oroimena berreskuratzeko indar eta konbentzimendu handiagoz egiten dugu.
Toki horren esanahia aldatu izana ezin da burutu, oroimen legeen hitzetan eta izpirituan esanahi aldaketa hori kokatzeko modurik ez dagoelako. Ezin da aitzakiarik bilatu eta pertsonen oroimen eta duintasunaren aurkakoak diren ikurrak eta eraikuntzak ezin dira eraldatu. Hau ezin da onartu. Gure sindikatuari esanahia aldatzeari buruzko iritzia ez zitzaion inoiz eskatu eta gurekiko zabarkeriaz jokatu zen.
Mausoleoko gurutzea ez kentzeko ikurra ez zela frankista adierazi zen, ikur erlijiosoa baizik, eta CNT sindikatuak mausoleoa 1939an eraiki zela adierazten du, eta gurutzea ere orduan jarri zen. Hortaz, gurutzea frankista da, baina bakarrik ikur erlijiosoa dela onartuko balitz ere, gure kideen erlijioa aukeratzeko edo ez aukeratzeko eskubidea urratuko litzateke (art 16.1 C.E.). Gure kideen gorpuak edozein modutan jarri zituzten, eta beraien ikusmolde politikoa ez zuten aintzat hartu, edo bakarrik iraintzeko aintzat hartu zuten.
CNT sindikatuak gure kideen oroimena eta duintasuna berreskuratzeko bere esku dauden baliabide guztiak erabiliko dituela adierazi nahi du.
Beraz, adierazitako guztia aintzat hartuz, mausoleo horretako gurutzea kentzeko eta bere egitura ezabatzeko eskakizuna luzatzen dugu, guk eskatzen duguna Herri Justizia baita.
Donostian, 2024ko irailaren 13an.
Larunbat honetan, CNTk Anselmo Lorenzo Fundazioaren egoitzan prentsaurrekoa egin du, bi delitu ezberdinengatik hiru urte eta erdiko kartzela-zigorra jaso zuten La Suizako sei sindikalisteei babesa emateko.
Ekitaldian, Erika Conrado CNTko idazkari nagusiak salatu duenez, La Suizako kasuaren epaiak «agerian uzten du, beste behin ere, lan-eskubideen defentsa kontraesanean dagoela gure gizartean nagusi diren klaseen interesekin». Conradok adierazi duenez, epai hau «Estatuko erakundeen aldetik borroka sindikalaren aurkako hertsapen- eta errepresio-estrategia honen jarraipena da».
Egoera horren aurrean, CNTko idazkari nagusiak langile klase osoaren batasuna eta borroka eskatu du: «Ezin dugu onartu sindikatuen kontrako errepresio kasu berri honek gure emantzipazio eta askatasun asmoetan atzera egitea. Beti bezala, askatasun sindikal osoa aldarrikatu behar dugu, eta gure kideei beren eskubideak defendatzeko behar dituzten instantzia guztietara laguntzen jarraitu».
La Suizako sindikalisten aldeko ekitaldian hainbat sindikatutako ordezkariak izan dira, hala nola CCOO, CGT, Solidaridad Obrera, UGT, SAT, Co.Bas, Confederación Intersindical eta SOFITU. Euskal Herritik, LAB, ELA, ESK STEILAS eta ELAk babesa agertu dute, eta euren elkartasun komunikatuak irakurri dituzte.
La Suizako kasuaren epaia
La Suizako sei emakume langileak zigortu zituzten, beste langile batzuk hertsatzeagatik eta jabetzari kalteak eragin izana egotzita. Sindikatuak beti ukatu ditu akusazio horiek, eta salatu du enpresak bere aktibismo sindikalagatik jazartzen dituela.
Askatasun sindikalaren aldeko borroka
Askatasun sindikala oinarrizko eskubidea da, langileei beren interes kolektiboak defendatzeko aukera ematen diena. Hala ere, enpresek eta gobernuek gero eta eraso handiagoa egiten diote eskubide horri. CNTren ustez, askatasun sindikalaren defentsa funtsezkoa da langile-klasearen emantzipazioaren aldeko borrokarako.
Testuinguru horretan, CNTk dei egiten die langile guztiei lan-eskubideen eta askatasun sindikalaren aldeko borrokan bat egin dezaten.
Kultura libertarioak Areatzako parkea hartuko du berriro, Bilbon. Maiatzaren 25ean eta 26an egingo da.
Ordutegia 11:00etatik 22:00etara izango da larunbatean, eta 11:00etatik 15:00etara igandean. Hauek dira, besteak beste, Liburu Azoka Anarkistan parte hartuko duten argitaletxeak: Emakume Askeak, Piedra Papel Libros, Anselmo Lorenzo Fundazioa, Ateneo Lagun, DDT Banaketak, Ekintza Zuzena, Virus Editorial, Irrecuperables, Txarraska, Lura Banaketak, Pikara Magazine eta Fuera de Orden.
Azokan zehar, "Euskal anarkismoa eta bere protagonistak: historia orokorra eta Casilda, Felix Padin eta Isaac Puenteren biografiak" erakusketa egongo da.
Gainerako jarduerak honako hauek dira:
Maiatzak 25, larunbata
11:30. "Ekonomia Berria": sozialismo libertarioa eraikitzen (1936-1939). Anselmo Lorenzo Fundazioak Miguel G. Gómezen “La CNT y la Nueva Economía. Del colectivismo a la planificación de la economía confederal (1936-1939)” liburua argitaratuko du. Liburuan sakonki lantzen diren gaiei sarrera egiteko, ICEAko kidea den Endika Alabortek horren inguruan solasaldia emango du, beti ere helburua eredu post-kapitalista bat eraikitzeko erabilgarria izateko. Euskaraz izango da
13:00. "Moldeadoras de las idea. Mujeres en la cultura impresa anarquista" liburuaren aurkezpena. Erakusketa eta katalogo hau 2024ko martxoan Madrilen egindako kongresu batetik sortu zen. Kongresu horren ardatza editore eta itzultzaile anarkistak izan ziren. Gai hauetaz arduratzen diren ikertzaileen lanei eta Anselmo Lorenzo Fundazioaren dokumentu-funts aberatsari esker, kultura inprimatuari egiten dizkioten beste lan guztietara zabaldu ahal izan genuen begirada. Emakume anarkistek kultura horretan parte hartu zuten lehen planoetan eta liburuen azaletan, baina baita tailerretan eta inprimategietan eta kaleetan ere, argitalpenak banatuz edo harpidetzak erosiz. Alde guztietan beharrezkoa zen inplikatzea. Horregatik, beharrezkoa da lan intelektualaren dimentsioa (askotan sinatuta agertzen dena) ez ezik, besteak beste, daktilografoen, konpositoreen, paketatzaileen, zuzentzaileen, mandatarien eta tipografoen lan ikusezina ere berreskuratzea. Hortik dator Ideiaren moldekatzaileak izenburua, emantzipazioaren, anaitasunaren eta berdintasunaren ideiak moldera eraman zituzten guztiak barne hartzeko, ezagutzen zutenaz guztiz bestelako mundu bat imajinatu baitzuten. Sònia Turón, Fundación Anselmo Lorenzoko presiendeteak liburua aurkeztuko du.
18:00. "El patronato de la mujer". Andrea Momoitio kazetariak, Pikara Magazineko koordinatzaile ohiak, Emakumea Babesteko Patronatua aurkitu zuen Maria Isabelen historiari eta Basauriko espetxean hil zenari buruz ikertzen ari zela. Maria Isabel erakunde frankista horretatik igaro zen, Patronatutik, "emakume onaren" ereduari desafio egiten zioten emakumeen gaineko kontrol patriarkal zorrotza egiteko diktaduraren mekanismoa. Orduz geroztik, Momoitio erakunde horrekin obsesionatu zen, eta 2024an gaiari buruzko saio berezi bat koordinatu du Público egunkarirako.
21:00 Antzerkia. 43º13’44"N familia-memorian eta memoria kolektiboan egilea bilatzeko prozesuaren emaitza da. Beste leku batera bidean aurkitutako istorioa da, non irudimenaren mekanismoek memoriak ez dituen hutsuneak betetzea lortzen duten. Egiteko astirik eman ez zigun argazkiak dira, hartzeko astirik eman ez zigun itsasontziak edo inoiz ateratzeko astirik eman ez zigun balak. Koaderno bitakora bat, performance eta dokumentu-antzerki formakoa. Biografia politikokoa.
Maiatzak 26, igandea.
10:00-14:00 Idazketa sortzailearen tailerra. Idazketa sortzailearen tailerrean desblokeatzeko teknikak aztertuko ditugu, jolasetik eta idazketa aktibatzen duten trabak eta konstrikzioak planteatzetik abiatuta. OULIPOren (Ouvroir de litere potentielle) prozeduretan oinarrituta, idazketa indibidualarekin zein kolektiboarekin esperimentatuko dugu. Kartelean datorren QRaren bidez izena eman beharko da. Alejandra Marquerie da tailerraren irakaslea.
Maiatzaren 1ean, CNTk mobilizazioak antolatu ditu Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan eta Barakaldon.
Enpresa-itxieren ondoren, etxebizitzaren prezioaren eta, oro har, bizitzaren kostuaren neurrigabeko igoeraren ondoren, "hauteskunde-prozesuek eta horien emaitzek ez dute langileengan eragin positiborik izan, nahiz eta alderdi progresistek kontrakoa saldu", azpimarratu dute CNTtik, eta gogorarazi dute "demokrazia ordezkatzailea aldaketak antzezten diren antzoki bat dela, baina ez dela bat bera ere substantziarekin egiten". Testuinguru horretan, maiatzaren 1ak "langileen folckloretik haratago milaka pertsona mobilizatzeko" balio izan du, CNTtik adierazi dutenez. Langile klaseak asteazken honetan gogorarazi duenez, "modu autonomoan antola gaitezke, gure klase interesak defendatuz, patronalaren eta kontzertazio sozialeko sindikalismoaren aurrean kontrabotere gisa arituz".
Bilboko mitinean, Fernando sektore publikoko langileak, Enrique metaleko langileak eta Genís Kataluniako metaleko langileak hartu dute parte. Landutako ideien artean, "kolapso-etorkizunaren aurrean bat datozen krisi-egoerak" dakarren premia aipatu da, dagoeneko gainean dugun krisi klimatikoan agerian geratzen dena. Horretarako, mahai gainean jarri da lan-munduaren zentraltasuna eta borroka sindikala berreskuratzeko beharra, non anarkosindikalismoak "eginkizun nagusi bat izan behar duen: sindikalismoa, helburu jakin bat duena eta langile-klasea autogobernatzeko gaitzen duena".
Horregatik, mitinean, CNTko sindikatuak "militantziaren baliabideez, prestakuntzaz eta gaikuntzaz" hornitzeko beharra azpimarratu da, "jauzi kualitatibo eta kuantitatibo bat emateko, enpresa eta sektore guztietan ezarri ahal izateko", sindikatuaren ezarpen sektorialarekin jarraitzeko.
"Gakoa", adierazi dute, "hazkunde hori bizi-baldintzei eragiten dieten borrokekin lotzea da", sistemari aldaketa globalerako esparru bat emanez. "Borroka sektorialen arteko harresiak apurtu behar dira, eta sindikatuak horiek bateratzeko gaitasuna du", gogorarazi du.
Europan eta Espainiako Erresuman egindako erreformen eta itunen salaketa egin da, "langile-klaseak bere gain har dezan kolapso-egoera horren kostua". Bizi dugun egoera probelikoa ere aipatu dute: "gerrako keynesianismoa inposatu nahi digute, gerra Estatuen eta Kapitalaren ekonomia suspertzeko elementu gisa".
Amaitzeko, "CNTren eta planetako langile-klaseen emantzipazioaren aldeko gainerako mugimenduen arteko borroka antolatzeko premia larria" azpimarratu dute, langileen internazionalismoa sinbolikoa gainditzen duen zerbait bihurtzeko.
Erika Conrado CNTko idazkari nagusiarekin elkarrizketa, sindikatuak maiatzaren lehenean dituen erronkak aztertuz.
Nola egingo dio aurre CNTk maiatzaren lehenean?
Maiatzaren Lehen guztietan bezala kalean aurkituko gaituzte, nahiz eta gure agerraldi publikoa egingo dugun, CNTn lana urtearen buruan egiten dugu, ez maiatzaren 1ean bakarrik. Hala ere, langileok gaur egun dugun egoeraren aurka protesta egingo dugu. Kontuan izan behar dugu klase sindikatua garela, erosteko ahalmenaren galeraren aurka gaudela, eta hori azken urteetatik hona aurkitzen ari garela. Horren aurka gaude, eta urte osoan zehar horren aurka egiten dugu, lan prekarioaren eta lanaldi partzialaren aurka.
Era berean, kontra egin nahi dugu, katalanez "posant cara" esaten dugu, kontziliazioaren gabeziaren aurka jo nahi dugu, sektore guztietan, baina bereziki pertsonen zerbitzuen eta zaintzaren sektorean. Ardurapeko pertsonak ditugunok, adingabeak zein adinekoak izan, badakigu gero eta zailagoak direla lanaldia egokitzea, eta askoz errazagoa izan beharko lukeen arren, enpresa beti saiatzen da lanaldi-murrizketara eramaten. Nik uste dut gai honek pisu handia izango duela aurten kalean izan ditzakegun aldarrikapenetan.
Eta, jakina, krisi ekologikoaren eta gerraren aurka borrokatzen gara.
Apirilaren 30ean, 19:00etan, Zirika Herri Gunean (Zapikaleak, Bilbo), Daiana Rosenfeldek zuzendutako eta ordubeteko iraupena duen "Salvadora" (2017) dokumentala proiektatuko da.
Salvadora Medina Onrubia, anarkofeminista, betiko kontraesanean bizi izan zen beti. XX. mende hasierako emakume batentzat imajina zitezkeen bekatu guztiak egin zituen: ama ezkongabea, anarkista, antzerkigilea eta poeta izatea 15 urterekin. Bere bizitza hainbat errealitateren artean zegoen: mugimendu politiko libertarioa, teosofia, literatura eta bera partaide zen unibertso burgesa. Bere idatzi autobiografikoen eta literatur lanen bidez, garai hartako estereotipoetan sartzen jakin ez zuen emakume anarkosfeminista baten bizitzan murgiltzen da dokumentala; baita idazle iraultzaile eta hauskor baten barne munduan ere, bere ekintzak gorabehera, bere bizitza bakardadean eta errekonozimendu sozialik gabe amaitu zuena.
Argentinako La Protesta, Crítica, Caras y Caretas, La Nación eta beste hainbat hedabiderekin kolaboratu zuen. Hainbat lan dramatiko idatzi zituen, hala nola Almafuerte, La solución, Las descentradas, Un hombre y su vida; El misal de mi yoga eta La rueca milagrosa poesia liburuak; bi ipuin liburu, El libro humilde y doliente eta El vaso intacto y otros cuentos, eta eleberri bakarra, Akasha. Haurrentzako antzerkiaren bultzatzailea izan zen.
Hiltzean, 1972an, argitaratu gabe geratu zen bere egiletzaren liburu bat, Los mil claveles colorados, aguafuertes sobre los amigos anarquistas de su juventud. Liburua ¡Arroja la bomba! liburuarekin batera argitaratu zen.
CNTk manifestazioak egingo ditu maiatzaren 1ean Bilbon, Donostian, Ezkerraldean, Iruñean eta Gasteizen.
Aurtengo maiatzaren 1ean, CNTtik nahikoa dela diogu. Ezin dugu onartu gure mundua, gure duintasuna, gure etorkizuna suntsitzea.
Mehatxuak aurpegi asko ditu. Batetik, gu esplotatu, baliabide naturalak agortu eta ingurumena hondatzen duen sistema kapitalistarena. Bestetik, arlo publikoa suntsitzen, gure beharrak alde batera uzten eta genozidioetara eta gerretara eramaten gaituen klase politiko ustel eta elitista batena. Baita ahulenak diskriminatu, baztertu eta baztertzen dituen gizarte batena ere.
Gure sindikatua egunetik egunera hazten ari da. Ehunka aldiz gu isilarazten saiatu badira ere, gero eta presentzia handiagoa dugu borroketan, grebetan, lantokietan. Konfederazioaren bandera gorri-beltza lan-gatazka bat dagoen lekuan dago, gutako edonork bidezkoa dena eskatzen duen tokian. Xixonetik Granadara, Santiagotik Valentziaraino.
Gure borrokek eta aldarrikapenek inoiz baino egunerokotasun handiagoa dute orain, lan-baldintza duinen, soldata justuen eta eskubide sindikalen alde. Berdintasunean, elkartasunean eta elkarren babesean oinarritutako gizartearen alde. Bizitzea merezi duen mundu baten alde.
Horregatik, ekintza zuzeneko sindikalismo bat eraikitzen dihardugu, egunez egun gure lantokietan antolakuntza sustatuz, batzarretatik, buruzagirik eta gidaririk gabe. Pertsona guztion balio berdina eta guztion iritziak aintzat hartzen dituen sindikalismoa lantzen dugu, non entzuten zaigun eta entzuten ikasten dugun. Amesten dugun mundua praktikan jartzen dugu eta gustatzen ez zaiguna aldatzeko borrokatzen gara.
Ez dugu etsiko pertsona guztiak beren patuaren jabe izan arte, aberastasuna modu ekitatiboan banatu eta natura errespetatzen den arte. Iritsi da garaia, erakutsi dezagun gu gehiago garela, haiek baino lehenago geundela hemen eta haiek egunero suntsitzen duten guztia eraikitzeko gai garela.
Apirilaren 23an, asteartea, 19:00etan, La Bolsa eraikinean (Bilbo) hitzaldi bat antolatu du CNT sindikatuak. Eva Peña gizarte-langile eta Ekintza Sindikal eta Feministako idazkariak sindikalismoaren eta feminismoak lan-mundurako egiten dituen proposamenen arteko harreman konplexua aztertuko du. Horretarako, ardatzetako bat CNTren azken biltzarreko akordioak izango dira, arlo horretan sindikatuak sindikatuen eta feminismoaren arloan jarraitu beharreko jarraibideak zehazten dituztenak.
Apirilaren 21ean 77 urte beteko dira Donostian Franco Cazorla eta Antonio López Fanlo fusilatu zituztenetik. Euskal Herrian fusilatutako azken biak dira, horrek dakarren karga sinbolikoarekin. CNTk kasua landu du, eta sindikatuak bi kideak omentzeko ekitaldi zibikoa egitea erabaki du, baita faxismoak errepresaliatutako guztiak omentzeko ere.
Ostiral honetan, apirilaren 12an, 18:00etan, Donostiako Kaxilda liburudendatik abiatuko da 1936ko Amaran zehar ibilbide gidatua egiteko. Ekimena daraman lagun baten eskutik izango da (Dinamita Tour). 18:30ean hitzaldi bat egingo da Kaxilda liburudendan, bi fusilamendu hauei buruz eta memoria historikoaren politika publikoetatik jaso duten tratamenduari buruz hitz egiteko.
Apirilaren 14an, igandea, 17:30ean, lankideak omentzeko ekitaldi zibikoa egingo da Bidebieta auzoko (Donostia) fusilamenduaren lekuan (egungo Salvador Allende parkea).