• Dokumentu labur honetan zalantza ohikoenak laburbildu ditu zentral sindikalak
  
• "Orain, inoiz baino gehiago, langileok informazioa behar dugu patronalaren erasoei aurre egiteko", azpimarratu du erakunde anarkosindikalistak

ERTEen eta laneko arriskuen prebentzioaren gida argitaratu da, COVID-19ko pandemiak eragindako krisi-garai hauetan langileek dituzten zalantzak argitzeko, segurtasun pixka bat sortzen saiatuz. "Lan egoera zailetan dauden langile guztientzat baliagarria izatea espero dugu", adierazi du CNTk. "Garrantzitsua da zabaltzea, pertsona gehiago informatuta egon daitezen", azpimarratu du zentralak.

Gida hurrengo estekan jeitsi daiteke.

• CNTk kaleratutako langileen defentsa eskatzen du, bai ezkutuko EREetan, behin-behineko langileak izateagatik, autonomo faltsuak izateagatik eta beste arrazoiengatik batzuengatik.
• Zentral anarkosindikalistak eskatzen du "lan-osasun arloan langileen babesa ziurtatzea", ezinbestekoak ez diren lanetan aritzea saihestuz, ahal denean telelana aplikatuz eta zainketen eta lanpostuen arteko bateragarritasuna gauzatuz.

Gobernuak 200.000 milioi euroko partida iragarri du Estatuko ekonomiari eusteko; besteak beste, diru sarrerak murriztu edo lanpostuak galdu dituzten familientzako, etxegabetzeak geldituz, ur, gas eta argi-hornidura bermatuz eta ikerketaren aldeko apustua eginez. "Langileen kaleratzeak debekatu dituen Italiak eta zergen eta kotizazioen ordainketa geldiarazi dituen Frantziak, esaterako, Europako Gobernuek hartutako neurrietatik oso urrun daude", CNTren arabera.

Lanaren ikuspegitik, kaleratzeen, jarduera-eteteen, telelanaren, ordutegi-malgutasunaren eta zainketen aurrean hartutako neurriak nabarmentzen dira. Honi dagokionez, CNTk uste du "langileen aldeko apustua egin behar zela"; izan ere, enpresariei azken dekretuekin laguntzen ari zaie, besteak beste, ERTEn gizarte-aseguruak ordaintzetik salbuesteko neurriekin; hala ere, "langileei laguntza gisa eman digutena da kaleratuak izan ahal izatea", ERTEetan jada% 75eko langabezia kobratzen baitzen, eta, horrela, familien errenta %25ean jaitsiko da, zentral anarkosindikalistak salatu du.

Espainiako Erresumako kontratu gehienak aldi baterakoak dira, eta ez dute ERTEetarako eskubiderik izango COVID-19ren ondorioz, "kontratuak deuseztatu egin dituztelako, baita Alarma Estatua ezarri aurretik ere", salatu du CNTk. Hori da, baita ere, autonomo faltsuen kasua, krisi honen aurrean agerian geratu direnak eta Exekutiboak aipatu ere ez dituenak.

Enpresarien esku uzten da EREak aplikatzea edo langileak kaleratzea, baina, sindikatuak, "babes neurri guztiak ezartzea beharrezkoa ez den lan batera joatera behartzen denean” exijitzen du; “telelana posible denean lanpostura joatea debekatzea; eskola etena dela eta kontziliazio arazoa sortu denean edo ezkutuko enplegu guztietan eman diren arazoak” ez daude dekretu honetan bildurik.

CNTk ere dei berezia egiten du gutxieneko zerbitzuak bermatu behar duten langile guztien babes-ekipoak bermatzeko. "Osasun-arloko langileak eta garraiolariak, txandak bikoiztera eta destajuz lan egitera behartuta daudenak, kutsatzeko arriskuan dauden kutxazainak eta garbitzaileak edo gaixotu ezin diren etxeetan edo egoitzetan mendeko pertsonen zaintzaileak". Sindikatuak jendeari arreta ematera behartuta dauden pertsona horiei arriskugarritasun-plusa ordaindu behar zaiela eskatzen du, haien osasuna arriskuan jartzen ari direlako.

Erakunde anarkosindikalistaren arabera, "ezin dugu krisi honen genero izaera ikusi gabe utzi: adinekoen, adingabeen eta mendekoen zaintza gehienbat emakumeei dagokie, kutsatze ehuneko handiena sufritzen dutenak, lan bikoitza egiten jarraitzen duten bitartean, baita berrogeialdian ere". Halaber, "gure lankideen ikusezintasuna eta babes falta" azpimarratu du, "lanpostu prekarioetan baitaude, sektore feminizatuetan, kutxazainetatik garbitzaileetaraino, telemarketinaren sektoretik pasatuta".

Amaitzeko, martxoaren 17an Ministroen Kontseiluak lan-arloko neurriei dagokienez hartutako neurrien laburpen hau ematen du CNTk.

Martxoaren 17ko 8/2020 LED laburpena

Arau horrek hainbat neurri hartzen ditu barne, ekonomikoak, enplegu arlokoak eta sozialak, koronabirusaren inpaktu ekonomikoari aurre egiteko. Hauek dira, besteak beste, lan-neurriak:

1.- Kontratua ezinbesteko arrazoiengatik etetea:

a)     Ezinbesteko kasua izango da jarduera etetea edo bertan behera uztea koronabirusarekin eta pandemiak izan dituen ondorioekin lotuta dauden kasu guztiak, hala nola alarma-egoera deklaratzean, garraio publikoari eragitean: klausula orokor baten aurrean gaude, eta kasu gehienetan ez du arazorik sortuko aitortua izateko.

b)    Ezinbesteagatik lan-kontratuak eteteko prozedura ez da aldatzen Langileen Estatutuaren 51.7 artikuluari eta urriaren 29ko 1483/2012 Errege Dekretuari dagokienez, 31. artikulutik 33.era bitartekoetan, bost eguneko epeari eusten zaio, eta Lan-Agintaritzak Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzari (GSIT) eskatzen zaion txostenaren nahitaezko izaera aldatzen da soilik, eta, horrela, erantzuna are azkarragoa izatea bilatzen da.

Lan-Agintaritzak erabaki behar duen gauza bakarra da alegatutako ezinbesteko kausa gertatzen den ala ez, eta enpresari dagokio hori zehatz-mehatz aplikatzea.

c)     Ezinbestez lan-kontratuak eten edo lanaldia murriztu duten enpresei enpresa-kuota ordaintzetik salbuetsita egongo dira 50 langile baino gutxiago dituzten enpresak, eta %75koa izango da gainerako enpresetan. Neurri horrek ez du eraginik izango langileengan, eta kotizatutako izaera mantenduko da aldi horretan.

2.- Ekonomia, teknika, antolaketa edo ekoizpeneko arrazoiengatik kontratua etetea:

a)     Prozedura arautua dago Langileen Estatutuaren 47. artikuluan eta 1483/2912 Errege Dekretuan, 16 artikulutik 24ra, baina epeak murriztu dira: 7 egunetik bostera igaro da negoziazio-batzordea eratzeko gehieneko epea, eta 15 egunetik 7ra kontsulta epealdia, aukerakoa izango da GSIren txostena.

3.- Lehentasuna ematen zaio telelanari, eta ez da beteko lanpostuak ebaluatzeko betebeharra (Lan Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen 16 artikulua). Kasu honetan, langileak berak egin beharko du "autoebaluazio" bat (lan-arloko neurriez arduratzen zen Errege Dekretuaren zirriborroaren eranskin batean atxikitzen zen, hori egiteko moduaren adibide bat ematen zen).

"Autoebaluazio" horrek sortzen dituen zalantzak ugariak dira, eta ikusten joan beharko da zalantza horiei nola aurre egin, are gehiago Lan Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen (LAPL) 14.4. artikuluak xedatzen du enpresaburuaren betebeharra dela laneko arriskuen prebentzioaren arloko betebeharrak betetzea, hartu duen kudeaketa-eredua edozein izanda ere.

4.- Senitartekoak zaintzeko lanaldia murrizteko eta egokitzeko eskubidea, L.E. 37.6 artikuluak hainbat aldaketa ezagutzen ditu:

a)     Lanaldiaren murrizketa eta egokitzapena hartuko ditu, eta txanda, ordutegia, lanaldia (jarraitua edo zatitua), eginkizunak eta lantokiz aldatzea erraztuko du, langileari "artikulu honen xede den arreta eta zaintza eman ahal izateko" ( 6.2 artikulua).

b)     15 eguneko aurreabisu-epea hogeita lau ordura murrizten da.

c)     Lanaldiaren murrizketa %100era iritsi ahal izango da, baldin eta behar bezala justifikatzen bada eta arrazoizkoa eta proportziozkoa bada, enpresaren egoeraren arabera: baldintza horrek arazoak sor ditzake, kontzeptu zehaztugabea baita kasu honetan arrazoizkotasuna eta proportzionaltasuna exigitzea, eta ez da argitzen zein dena “enpresaren egoera” kontzeptua: beren egoera ekonomikoa, beren egoera estrategikoa …

d)    Lege honen Langileen Estatutuaren 37.6 artikuluan xedatutakoaren arabera bideratuko da paragrafo honetako desadostasunak ebazteko prozedura, LJLren 139.artikuluan zehatzen denez, presazkoa denez, aldi horretan izapidetu, zehaztu eta ikusi egingo da.

5.- Langabezia-prestazioen kasuan hobekuntza bat jaso dute, ezinbesteko kasuetan jada aurreikusita dagoena, kontratua eteteko bi kasuetarako:

a)     Langabezia-prestazioa jasotzeko, azken sei urteetan ez da beharrezkoa izango 360 eguneko gabealdia.

b)     Nahiz eta oso argi ez den idatzi, prestazioaren hartzaileek ez dituzte langabezia-prestazio horrengatik metatutako aldiak kontsumituko.

c)     Oinarri arautzailea, orain arte bezala, azken 180 kotizatuen batez bestekoa izango da, edo, halakorik ezean, kotizatutako aldi baxuagokoa.

• ERTE kopuru handia eta lan-eskubideen urraketa ikusita, CNTk sindikatuarekin harremanetan jartzeko hainbat bide jarri ditu martxan
• "Online kontsultak egiteko formulario bat ere martxan jarri da", azpimarratu du erakunde anarkosindikalistak

CNT langile klasea igarotzen ari den egoeraren aurrean, harremanetarako bide ezberdinak jarri ditu, ziurgabetasun une hauetan beharrezkoa den aholkularitza eskaintzen jarraitu ahal izateko. Egunotan sortutako kontsultak eta zalantzak bideratzeko asmoz, online aholkularitza-tresna bat jarri da, berrogeialdiak iraun bitartean zerbitzu juridiko-sindikala eskaintzeko, Bilboko egoitzak kudeatuta.

Online aholkularitzarako, esteka honetako inprimakia bete behar da: https://labur.eus/6z6lM, eta azaldutako galderak bete, sindikatuak kontsulta zehatzago eta arinago jaso dezan. Ahalik eta azkarren erantzuna ematen saiatuko da, kontuan hartu behar da egunotan jasotzen (eta aholkatzen) ari diren kontsulten kopuru handia, eta, beraz, ulermena eskatzen da eman daitekeen itxaronaldian.

Gainerako kontaktuak honako hauek dira:

• Barakaldo: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 623 19 69 64
• Bilbo: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 680 365 163/ 944 15 79 62
• Durangaldea: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 669 732 870 / 944 348 710
• Gasteiz: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 945 28 29 74/688 861 364
• Gipuzkoa: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 605 70 66 73 / 943 47 26 87
• Iruñea: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. / 693 56 44 54

Koronabirusaren hedapenak sortutako salbuespen-egoerak pertsonen segurtasuna eta lan eskubideen defentsa bateragarri egiteko zenbait neurri hartzera behartzen gaitu:

• Lokaletan aurrez aurreko lana ezinbestekoa denera mugatuko dugu, eta, horregatik, telefonoz eta posta elektronikoz emango dugu arreta.
• Epe laburrean aurreikusita genituen ekitaldiak atzeratzen ari gara: hilaren 14an Santurtzin egitekoa zen manifestazioa eta 16an Bilbon egitekoa zen prestakuntza-ekitaldia.

Jabetzen gara lan-eskubideen defentsari uko ez egiteko eta osasuna eta segurtasuna gure lehentasunen erdigunean jartzen jarraitzeko borondatearekin hartu behar ditugun neurri horiek dakartzaten nahasmen eta eragozpenez. Espero dugu laster egungo egoerari konponbidea emango diogula eta gure ohiko jarduera berreskuratu ahal izango ditugula; izan ere, egoera honen aurrean norberaren eta besteen osasunarekiko ulermen eta konpromiso berezia eskatzen digu. Bitartean, eskura ditugun baliabide guztiak zuen eskeutan jartzen jarraituko dugu, behar ez diren arriskuetatik babesten laguntzeko.

Adierazi genuen, halaber, hainbat enpresatan jada ari direla salbuespenezko eta inoiz ikusi gabeko neurriak hartzen, eta horien aurrean lan egin behar dugula, lan-baldintzetan eraginik izan ez dezan. Horregatik, lan-arloko edozein zalantza izanez gero, aurrez aurre joan aurretik, saiatu harremanetan jartzen e-mailez edo telefonoz. Ez da enpresei eskaka horiek gure lan baldintzak okertzeko erabiltzen uzteko unea.

Sindikatuarekin harremanetan jartzeko, hurrengo posta elektronikoak eta telefono zenbakiak erabili:

- Barakaldo: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko.  / 623 19 69 64

- Bilbo: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko.  / 680 365 163 / 944 15 79 62

- Durangaldea: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko. /669 732 870 / 944 348 710

- Gasteiz: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko.  / 945 28 29 74 / 688 861 364

- Gipuzkoa: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko.  / 605 70 66 73 / 943 47 26 87

- Iruñea: Helbide elektroniko hau spam roboten kontra babestuta dago. JavaScript aktibatuta eduki behar duzu hau ikusteko.  / 693 56 44 54