• CNTk bere XII. Kongresuan onartu zuen lehen aldiz erresistentzia kutxa iraunkor bat sortzea.

Elkartasun-printzipioa oinarri hartuta, erakundearen gehiengoak tresna berri bat sortzea erabaki du, ezarpen- eta ordezkaritza-estrategiak indartzeko. Urte askotan erresistentzia funtsak sortu dira (eta sortzen jarraitzen dira) enpresa handi eta txikiekin izandako gatazketan, errepresio-kasuetan edo kaltetutako pertsonekin izandako hondamendi-egoeretan. Erabaki horren bidez, ez dira funtsak biltzeko ekintza horiek ordeztu nahi izan, baizik eta egoera jakin batzuetan grebak ahalbidetzea, sindikatuak aurrera egin dezan, desberdintasunak, legezkontrakotasunak edo, are, burua sartzea lortu dugun enpresetan hobekuntzak zuzentzeko.

Historia pixka bat

Erresistentzia-kutxak sortzeko ideia elkartasun historikoaren tradizioan kokatzen da. XVIII. mendearen amaieratik aurrera, lehen langile-elkarteak sortu zirenetik, kontingentzia askotara bideratutako lehen «erresistentzia-kutxak» jarri ziren martxan Ingalaterran. Gaur egun imajinatu ere egiten ez dugun prekarietate-egoera batean greban zeuden langileei eusteko ez ezik, gaur egun Estatuak betetzen dituen gutxieneko prestazioen kargu ere egiten ziren. Langabeziari, gaixotasunagatiko bajari eta horrelako beste kontingentzia batzuei laguntza- eta sorospen-elkarteek aurre egiten zieten, inolako diru-sarrerarik ez izatean erabateko pobrezia gerta ez zedin zorte txarreko kolpe oro, edo produkzioa protestatzeagatik edo gelditzeagatik izandako edozein errepresio. Duela gutxi arte, hil arte edo pertsona adinagatik ahulduta lan egiteko gai ez zen arte lan egiten zen, eta, beraz, funts edo kutxa horiek ere jasaten zuten erretiroa. Langileen erakundeetan elkartasuna den zutabe hori besarkatuz, horrelako mekanismoak jarri ziren abian.

Horrelako praktiketan, beste urrats bat patronalaren jarrerekin bukatzeko bideratutako funtsak sortzera etorriko litzateke, lanik egin gabe eta, beraz, ekoitzi, garraiatu eta zerbitzatu gabe eutsiz. Hasieratik ikusi ahal izan zen, halaber, enpresarien arteko elkartasun-praktika hori bera, beren sozietate propioekin, greben aurkako borroka-funts propioekin, matoiak eta pistolariak kontratatzearekin edo, besterik gabe, haien ondorioak desegitera etorritako eskirolak kontratatzearekin. Pinkerton famatuetatik hasi eta Bartzelonako pistolerismora, nazioarteko zerbait izan da dirua erabiltzea legezko eta legez kanpoko baliabide guztiez hornitzeko, soilik arbuiagarriak edo erabat kriminalak, patronalaren esanetara egon direnak, edo hark eskuzabal hedatuak, bizitzaren aldeko borrokaren joko-taulan.

Langile-gizarte primitiboei eman zitzaien egituraketa eta bateratze handiagoan sartu gabe, horiek beti eztabaidatu zuten funts ekonomiko egonkorrak sortzeko aukerari buruz, lan-baldintza duinen aldeko borrokaren ondoriozko grebak eta errepresaliak jasateko, nahiz eta duela gutxi sindikatu batzuek sindikalismoaren aurrerapena bideratzeko tresna iraunkor gisa finkatzen dituzten.

"Estrategiari lotzen zaionean eta oso erabilera-baldintza zehatz eta kontrolatuak ematen zaizkionean, baliabide hori erabiltzeko ideia gatazkaren eraikuntzan eta konponbidean parte hartzeko ideiarekin lotu nahi da nahitaez, horretan dirua laguntza bat gehiago baino ez baita, ezta nagusia ere".

Askotariko jarrerak eta beldurrak

Eta zein izan dira erresistentzia-kutxen inguruko jarrerak? Sindikatuak egiten dituen grebetarako erresistentzia kutxa iraunkor bat eraikitzea planteatu den guztietan, sutsuak eta kontrakoak izan dira. Izan ere, azken Kongresu hori arte ez zen hura ezartzea onartu, baina ez zen proposatzen zen lehen aldia.

Batzuetan, funts horiekiko nolabaiteko mendekotasun ekonomikoaren beldur izan dira gatazkak aurrera eramateko, ideiak zehaztearekin patronalarekiko liskarrari helduko zion militantzia kontziente bat sortzeko kezkaren kaltetan.

Beste kezka bat epe luzera eusteko gaitasuna izan da, eta une jakin batean, afiliazioaren hazkunde egokirik gabe, greben gailur batek funtsa deskapitalizatu ahal izango balu, gatazkak lehenetsi beharko lituzke eta Erakundean mesfidantzak eragin.

Barne-tentsioak gerta daitezke, halaber, diruari egiten zaion kudeaketaren arabera, eta sindikatu osoari modu gardenean nola erabiltzen zaion azaltzeko moduaren arabera, txosten egokiekin. Batzuetan, Estatua arazoak sortzen saiatu da hori martxan jarri duten sindikatuei, teorian edozein ordainsarik berekin dakartzan zerga-betebeharren bidez.

Erresistentzia-kutxa horiek erabiltzearen beldur ere izan dira, kanpoko irudi negatiboa eman baitezakete grebarekin elementu fribolo gisa, edo langileak ez baitu inolako ahaleginik egiten soldata murriztu ez zaiolako.

CNTk ez du egoera horrela ikusi, eta kontuan hartu du erresistentzia-kutxa hori erabiltzeak oso urrun egon behar duela zerbitzu baten ikuspegitik edo, besterik gabe, norbaitek afiliatzean duen abantailatik. Aitzitik, estrategiari lotzen zaionez eta erabilera-baldintza oso zehatz eta kontrolatuak ematen zaizkionez, militantzia behartu nahi da baliabide hori erabiltzearen ideia gatazkaren eraikuntzan parte hartzearen ideiarekin uztartzera eta hura ebaztera, non dirua laguntza bat gehiago baino ez den, ezta nagusia ere.

Beste gogoeta batzuek ere eraman dute gehiengoaren iritzia erresistentzia iraunkorreko kutxa bat sortzearen aldeko jarrerarantz. Argi dago grebalariak beren eskarietan tinko mantentzeko babes ekonomikoa izan dela arrazoi nagusietako bat. Batez ere, miseriazko soldatek hilaren amaierara nekez iristea ahalbidetzen duten kasu askotan.

Elkartasunaren eta batasunaren ideia ere ez da arbuiagarria, erakunde osoa hilero kutxa hori bere kuotekin betetzen laguntzen ari dela jakitean transmititzen dena, gatazka bat, non kaltetuek nahitaez zerbait pertsonaltzat hartzen duten, aurrera eraman dadin.

Batzuetan, errepresioaren ondorioz sortutako kontingentziei aurre egin behar izan zaie (isunak, fidantzak edo laguntza juridiko espezializatua), eta erresistentzia-kutxak baliabide izan daitezke laguntza solidario puntuala garaiz iristen ez bada, nahiz eta, hala badagokio, bigarren lerroko beste funts juridiko edo ondare batzuk mobilizatu daitezkeen.

Baldintzak

Baina zertan gauzatu da hori guztia? Errekurtso hori abiarazteko erabakia 2022ko abenduko Kongresuan onartu zen, Canovellesen, eta honako puntu hauetan zehazten da:

• Grebak langileen ekonomia kaskarrean dituen ondorio ekonomikoak arintzen laguntzeko tresna bat da.
• Eremu konfederala du (CNT osoa hartzen du) eta bere Idazkaritza Iraunkorrak administratzen du.
• Hasierako ekarpen bat izan ezik, sindikatuen, pertsonen edo osoko bilkuretako erabakien afiliazio eta aparteko ekarpen guztien hileko kuotaren zati batekin finantzatzen da.
• Greba mugagabe guztietan erabili ahal izango da, greba partzialak edo erabatekoak izan, betiere greba orokorrak ez badira.
• CNTk bakarrik edo beste sindikatu batzuekin batera deitutako grebetan erabil daiteke.
• Erresistentzia Konfederaleko Kutxaren erabilera eskatzeko, sail sindikalek gutxienez %20ko ezarpena izan beharko dute gatazkaren eremuan, hasi aurretik.
• Tresna horren laguntza ekonomikoa grebaren 5. egunetik aurrera hasiko da jasotzen.
• Logikoa denez, sindikatuaren kuota egunean izatea eskatuko da, eta urtebetetik aurrera LGSren %100 jasoko da.
• Soldata hori ezin izango da izan greban dagoen langilearen ohiko soldata baino handiagoa.
• Aldi baterako ezintasunak tresna honen laguntza jasotzea eragozten du indarrean dagoen bitartean.
• Greba amaituta, baliabide horren onuradun izan direnek gutxienez urtebetez mantendu beharko dute CNTko afiliazioa, eta, bestela, jasotako zenbatekoa itzuli beharko dute.
• Mekanismo horren berri eman beharko da jendaurrean.