• CNTk salatu du langileek pairatzen ari duten osasun segurtasun eza eta segurtasun juridikorik eza
• "Ez ditugu enpresak egoeraz aprobetxatzen utziko", adierazi du erakunde anarkosindikalistak

463/2020 Errege Dekretuak, koronabirusak eragindako osasun-krisia kudeatzeko alarma-egoera ezartzen duenak, " lan-eskubideei dagokienez, gai asko konpondu gabe utzi ditu ", salatu du CNTk. Batetik, lanera joatera behartzen du, langileen lan-osasuna benetan babestu gabe; eta, bestetik, lan-eskubideei dagokienez, segurtasun falta asko sortzen ari dira kaleratzeen eta izaera kolektiboko enpresa-neurrien kasuan. "Asteartera arte itxaron beharko da informazio argiagoa izateko", esan du CNTk.

463/2020 Errege Dekretuan, bigarren xedapen gehigarrian, eten egiten dira prozesu-epeak: alarma-egoera amaitzen den unean ekingo zaio berriro epeen zenbaketari. Hala ere, kaleratzeen edo neurri ezberdinen kasuan, "sindikatuarekin harremanetan jartzea gomendatzen dugu, kasu bakoitzeko egoera baloratzeko", azpimarratu du erakunde anarkosindikalistak.

• Enpresa neurrien kasuan, "edozein komunikazio eta aldaketa idatziz egitea exijitu behar da", sindikatuak adierazi duenez. CNTk honako gomendio hauek egiten ditu:
• Lanera joan behar bada, arriskuen prebentzioarekin zerikusia duen guztia betetzeko exijitu behar da, eta enpresak norbera babesteko ekipamenduak eman behar ditu.
• Enpresaren aldetik aurkezten den aukera oro plantillarekin negoziatu beharko litzateke. Alde bakarretik aplikatuko balitz, neurria xehetasun guztiekin idatziz jakinaraztea eskatu behar da, eta inoiz ez adostasuna adieraztea (ados ez egotea sinatzea). Sindikatuan neurri bakoitzaren legezkotasuna banan-banan baloratuko da.
• Enpresak neurri hauek aplikatzen saia daitezke: ordaindutako baimenak hartzea, telelana eskaintzea, lanaldia edo lan-txandak egokitzea, ERTEak aplikatzea, lanaldi-murrizketak aplikatzea, kaleratzeak aplikatzea, kontratua ez berritzea, EREak … Neurri horien guztien aurrean adostasuna ez adierazi (sinatu ez ados).

CNTk ohartarazi duenez, “enpresa anitz egoera horretaz baliatzen ari da langileen aurkako neurriak aplikatzeko”; gainera, egoera dagoen bezala, sindikatuak salatu du ez dakiela zer gertatuko den ERTEetan langabezia-prestaziorako eskubiderik ez duten langileekin, eta, gainera, etorkizunera begira, langabezia jasotzeko eskubidea denbora kontsumitzen ari dela.

ERTEei begira, asteartean egungo egoera arautuko duen dekretua argitaratu arte, lan harremanen arloan indarrean dagoen legediak honako hau dio:

• Langileen Estatutuko 45.1-i), 47.3 eta 51.7 artikuluek arautzen dute lan-kontratua aldi baterako etetea, ezinbesteko arrazoiak direla medio.
• Prozedura hasteko, Lan Agintaritzari eta, aldi berean, espedientean interesatuak izango diren langileen ordezkariei jakinaraziko zaie zein den kausa nagusia, eta hori egiaztatzeko egokitzat jotzen diren frogabideak proposatuko dira. Kasu honetan, eta datorren asteartean ematen dena salbu, ezinbesteko arrazoia oraingo egoeratik ondorioztatzen da.
• Prozedurak aldeen, enpresaren eta langileen legezko ordezkaritzaren entzunaldia jasotzen du, eta, era berean, Lan Agintaritzak Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzaren nahitaezko txostena jaso beharko du.
• Lan-agintaritzak gehienez ere bost eguneko epean ebatzi beharko du ezinbesteko kasua dagoen ala ez.
• Halakorik egotearen aldekoa bada, enpresaburuak erabakiko du zein lan-kontratu eten, eta Lan Agintaritzari eta langileen legezko ordezkaritzari jakinaraziko die.
• Inpugnazioa hogei eguneko epean egin behar da (lan-baldintzen funtsezko aldaketen kasuan bezala), eta eskatu ahal izango du, bai enpresariak, administrazio-ebazpena eskaeraren aurkakoa bada, bai langileen legezko ordezkaritzak.
• Kasu honetan, osasun-alarmaren edo larrialdiaren egoera kontuan hartuta, ezinbesteko kasua enpresa-jarduera ia guztietan dago.
• Azkenik, 1483/2012 Errege Dekretuak kaleratze kolektiboko, kontratuak eteteko eta lanaldia murrizteko prozedurak arautzen ditu.

Bestalde, Gobernuaren aldetik, konpontzeke dago:

Are bizkorragoa izango den prozedura administratibo bat gaituko ote den, enpresek beren langileen lan egoera bertan behera uztea lor dezaten: zerbait esan zen zentzu horretan sindikatuen eta patronalaren bileraren ondoren.

• Aurreratu zen bezala, kontsumitzen den langabezia metatuta dagoenetik deskontatuko den ala ez.
• Legezko gabealdia ez izateagatik langabeziarako eskubiderik ez duten pertsonek (360 egun kotizatuta azken sei urteetan, betiere aurretik aitortutako prestazio batean osorik edo zati batean kontsumitu ez badute) subsidioa baino ez dute izango (IPREMaren %80, 430,27€), edo, gizarte-justiziaren printzipioaren arabera, prestazio kontributiboa jasoko duten.
• Azkenik, adierazi behar da ordaindutakoaren araberako prestazioa oinarri arautzailearen %75 dela lehenengo 180 egunetan, eta hortik aurrera %50. Oinarri arautzailea langabezia eragin duen gertakariaren aurreko 180 egunetako kotizazioen batez bestekoaren bidez lortzen da. Kasu honetan, enpresaburuak lan-kontratua eten dela jakinarazten du, eta subsidioa, berriz, baldintzak betez gero, IPREMaren %80 da, zeina, 2020rako, 430,27 eurokoa baita.
• Prestazioaren edo subsidioaren tramitazioak, ustez, "on line" egin beharko dira.

Azkenik, erakunde anarkosindikalistak langile klaseari dei egiten dio enpresetan erne egoteko eta modu kolektiboan jarduteko.